Bảo hiểm thai sản là vấn đề được nhiều chị em quan tâm tìm hiểu. Bài viết này chia sẻ thông tin về chế độ thai sản sau sinh theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội năm 2014.

Bảo hiểm thai sản là gì?

Bảo hiểm thai sản trong bảo hiểm xã hội là chế độ dành cho người lao động (nam và nữ) tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được hưởng khi sinh con. Chế độ thai sản này đảm bảo và san sẻ một phần gánh nặng cho người lao động sau sinh con và nuôi con nhỏ.

Điều kiện hưởng bảo hiểm thai sản

Theo điều 31 của Luật Bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 của Quốc Hội, Nghị định 115/2015/NĐ-CP của Chính phủ, người lao động được hưởng chế độ bảo hiểm thai sản khi sinh con nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:

Đối tượng được hưởng bảo hiểm thai sản

-Lao động nữ sinh con
-Lao động nữ nhận con nuôi dưới 6 tháng tuổi
-Lao động nam đang đóng bảo hiểm xã hội có vợ sinh con

Đủ điều kiện về thời gian tham gia bảo hiểm xã hội

Để được hưởng chế độ bảo hiểm thai sản,người lao động thuộc các đối tượng trên cần;
– Đóng đủ từ 6 tháng trở lên trong vòng 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận con nuôi.
– Hoặc đóng đủ từ 3 tháng trở lên trong vòng 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận con nuôi, nếu lao động đã tham gia bảo hiểm xã hội từ đủ 12 tháng trở lên mà phải nghỉ việc dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở y tế khám, chữa bệnh có thẩm quyền.

Người lao động đã chấm dứt hợp đồng lao động hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con, nhưng có đủ 2 điều kiện trên thì vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định.

Thời gian hưởng chế độ thai sản 

Điều 34,Luật Bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 của Quốc Hội quy định về thời gian nghỉ chế độ thai sản khi sinh con như sau:

Đối với lao động nữ sinh con

Lao động nữ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước và sau sinh con là:
– 6 tháng nếu sinh 01 con
– 7 tháng nếu sinh 02 con
– Và cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 01 tháng.

Thời gian nghỉ trước sinh tối đa không quá 2 tháng.

Trường hợp sau khi sinh, con tử vong, lao động nữ được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản như sau:
– 04 tháng kể từ ngày sinh con nếu con dưới 2 tháng tuổi
– 02 tháng kể từ ngày con tử vong nếu con từ 2 tháng tuổi trở lên

Thời gian này không tính vào nghỉ việc riêng theo quy định của pháp luật về lao động

Đối với lao động nam có vợ sinh con

Trường hợp thông thường 
Trong vòng 30 ngày kể từ ngày vợ sinh con, lao động nam được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản như sau:
– 5 ngày đối với sinh thường
– 7 ngày đối với sinh mổ hoặc sinh con dưới 32 tuần tuổi;
– 10 ngày đối với sinh thường nhưng con đôi, từ sinh con ba trở lên thì mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày.
– 14 ngày đối với sinh mổ và sinh con đôi.

Trường hợp vợ tử vong sau sinh 
– Chồng được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản đối với thời gian còn lại của vợ theo quy định (ngay cả khi chỉ có vợ hoặc cả hai vợ chồng đều tham gia bảo hiểm xã hội).
– Chồng được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản đến khi con tròn 6 tháng nếu vợ tham gia BHXH nhưng không đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản và tử vong sau sinh.
– Chồng được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản đến khi con tròn 6 tháng nếu chỉ có chồng tham gia BHXH
– Nếu chồng không nghỉ việc hưởng chế độ thai sản thì ngoài tiền lương, người chồng sẽ nhận được chế độ thai sản đối với thời gian nghỉ thai sản còn lại của vợ đã tử vong.

Quyền lợi thai sản sau sinh

Theo điều 38,39 và 41 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định về quyền lợi thai sản sau sinh như sau:

Quyền lợi thai sản dành cho lao động nữ

Trợ cấp một lần

Lao động nữ sinh con hoặc nhận con nuôi dưới 6 tháng tuổi thì được nhận trợ cấp 1 lần cho mỗi con bằng 2 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con hoặc nhận con nuôi.
Ví dụ: mức lương cơ sở hiện nay là 1.490.000 đồng
– Lao động nữ sinh 1 con được nhận trợ cấp: 1 x 2 x 1.490.000 đồng = 2.980.000 đồng
– Lao động nữ sinh 2 con được nhận trợ cấp: 2 x 2 x 1.490.000 đồng = 5.960.000 đồng
– Lao động nữ sinh 3 con được nhận trợ cấp: 3 x 2 x 1.490.000 đồng = 8.940.000 đồng

Chế độ thai sản

Lao động nữ sinh con hoặc nhận con nuôi dưới 6 tháng tuổi được hưởng chế độ thai sản với mức một tháng bằng:
– 100% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 6 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản.
– 100% mức bình quân tiền lương của các tháng đã đóng bảo hiểm xã hội trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản, nếu chưa đóng đủ 6 tháng bảo hiểm xã hội.

Ví dụ:
– Lao động A nghỉ sinh từ tháng 10/2022,
– Thời gian đóng bảo hiểm xã hội 6 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản: từ tháng 4/2022 đến 9/2022
– Mức lương đóng bảo hiểm xã hội từ tháng 4 đến tháng 5/2022 là: 5.000.000 đồng/tháng
– Mức lương đóng bảo hiểm xã hội từ tháng 6 đến tháng 9/2022 là: 7.000.000 đồng/tháng
=>Mức lương bình quân 6 tháng = (5.000.000 x 2 + 7.000.000 x 4): 6 = 6.333.000 đồng
=>Lao động A nhận được chế độ thai sản là: 6 tháng x 6.333.000 đồng = 38.000.000 đồng.

Chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau sinh

Lao động nữ sau thời gian nghỉ chế độ thai sản quy định, quay trở lại làm việc. Trong vòng 30 ngày đầu làm việc mà sức khỏe chưa phục hồi thì sẽ được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe từ 5 đến 10 ngày (bao gồm ngày nghỉ, ngày lễ tết).

Thời gian nghỉ dưỡng sức do chủ sử dụng lao động và Ban chấp hành công đoàn cơ sở quyết định:
– Tối đa 10 ngày đối với các trường hợp sinh con đôi trở lên.
– Tối đa 7 ngày đối với trường hợp sinh mổ
– Tối đa 5 ngày đối với các trường hợp khác.

Mức hưởng mỗi ngày bằng 30% mức lương cơ sở tại thời điểm đó.
Ví dụ:
– Mức hưởng lương cơ sở hiện nay là 1.490.000 đồng
– Mức hưởng 1 ngày dưỡng sức là: 30% x 1.490.000 đồng = 447.000 đồng
– Nếu nghỉ 5 ngày sẽ hưởng: 5 x 447.000 = 2.235.000 đồng.

Quyền lợi thai sản dành cho lao động nam

Trợ cấp một lần

Điều kiện hưởng trợ cấp 1 lần đối với Lao động nam có vợ sinh con:
– Đã tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc từ 6 tháng trở lên trong vòng 12 tháng trước sinh
– Vợ không tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc không đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản.

Mức hưởng trợ cấp 1 lần cho mỗi con bằng 2 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con

Ví dụ: mức lương cơ sở hiện nay là 1.490.000 đồng
– Lao động nữ sinh 1 con được nhận trợ cấp: 1 x 2 x 1.490.000 đồng = 2.980.000 đồng
– Lao động nữ sinh 2 con được nhận trợ cấp: 2 x 2 x 1.490.000 đồng = 5.960.000 đồng
– Lao động nữ sinh 3 con được nhận trợ cấp: 3 x 2 x 1.490.000 đồng = 8.940.000 đồng

Chế độ nghỉ thai sản

Lao động nam có vợ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản bằng 100% mức lương bình quân 6 tháng tham gia BHXH trước sinh chia cho 24 ngày và nhân với số ngày nghỉ.
Ví dụ:
– Mức lương bình quân tham gia BHXH trong 6 tháng trước sinh là 6.000.000 đồng/tháng
– Thời gian nghỉ việc 5 ngày
=> Chế độ thai sản nhận được là:  6.000.000 : 24 x 5 = 1.250.000 đồng

Cách tính thời gian đóng bảo hiểm xã hội để hưởng chế độ thai sản

Điều kiện để hưởng chế độ thai sản là đóng đủ bảo hiểm xã hội bắt buộc trong vòng 12 tháng trước sinh. Muốn biết mình đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản hay không, người lao động cần biết các yếu tố sau:
– 12 tháng trước sinh từ tháng nào đến tháng nào?
– Trong thời gian này đã đóng đủ theo quy định chưa?
Ví dụ:
– Lao động A dự sinh 10/10/2022
=> 12 tháng trước sinh sẽ được tính từ tháng: tháng 10/2021 đến tháng 9/2022
– Nếu lao động A nghỉ việc từ tháng 5/2022.
=>thời gian đóng bảo hiểm từ tháng 10/2021 đến hết tháng 4/2022: 7 tháng
=> Lao động A đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản.

– Nếu lao động A nghỉ việc từ tháng 3/2022.
=>thời gian đóng bảo hiểm từ tháng 10/2021 đến hết tháng 2/2022: 5 tháng
=> Lao động A không đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản.

Hồ sơ hưởng chế độ thai sản

Theo quy định tại điều 101 của Luật bảo hiểm xã hội 2014, hồ sơ hưởng chế độ thai sản được quy định như sau:

Đối với lao động nữ sinh con

Lao động nữ sinh con cần nộp các giấy tờ sau:
– Bản sao giấy khai sinh hoặc giấy chứng sinh
– Giấy xác nhận của cơ sở y tế khám chữa bệnh có thẩm quyền về việc phải nghỉ việc dưỡng thai đối với trường hợp chưa đủ 6 tháng tham gia BHXH theo quy định tại khoản 3 điều 31 của luật này.
– Bản sao giấy chứng tử của con nếu con tử vong.
– Bản sao giấy chứng tử của mẹ nếu mẹ tử vong
– Trích sao bệnh án của bệnh viện hoặc giấy ra viện của mẹ trong trường hợp con tử vong sau sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh.
– Giấy xác nhận của cơ sở y tế khám chữa bệnh có thẩm quyền về tình trạng sức khỏe của mẹ sau khi sinh không còn đủ sức chăm sóc con.

Đối với lao động nam có vợ sinh con

Lao động nam có vợ sinh con cần nộp các giấy tờ sau:
– Bản sao giấy khai sinh hoặc giấy chứng sinh
– Giấy xác nhận của cơ sở y tế khám chữa bệnh có thẩm quyền trong trường hợp vợ sinh mổ hoặc sinh con non dưới 32 tuần.

Thời gian giải quyết chế độ thai sản

Theo quy định tại điều 102 của Luật bảo hiểm xã hội 2014, thời gian giải quyết chế độ thai sản được quy định như sau:

Đối với người lao động

Trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày quay trở lại làm việc, người lao động có trách nhiệm nộp các giấy quy định cho người sử dụng lao động.
Trong trường hợp đã chấm dứt hợp đồng lao động hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con, người lao động nộp hồ sơ quy định về cho cơ quan bảo hiểm xã hội kèm với sổ bảo hiểm xã hội.

Đối với người sử dụng lao động

Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ quy định của người lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm lập hồ sơ theo quy định và nộp về cho Cơ quan bảo hiểm xã hội.

Đối với cơ quan bảo hiểm xã hội

– Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ quy định từ người sử dụng lao động, cơ quan bảo hiểm xã hội phải giải quyết và tổ chức chi trả quyền lợi cho người lao động.
– Trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ quy định từ người lao động thôi việc trước thời điểm sinh con hoặc nhận con nuôi, cơ quan bảo hiểm xã hội phải giải quyết và tổ chức chi trả quyền lợi cho người lao động.

Trường hợp cơ quan bảo hiểm xã hội không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.